NAJlepiej w Czarnogórze

Garść podstawowych informacji o Czarnogórze. O moich pierwszych czarnogórskich doświadczeniach i o tym, co czyni Montenegro tak ciekawym i pięknym. Dlaczego właśnie tam warto wybrać się na wakacje? Oto lista najważniejszych i najbardziej charakterystycznych miejsc i faktów dotyczących Czarnogóry!

Przyznaję, że kiedy jechałam do Czarnogóry po raz pierwszy latem 2018 roku, nie miałam szerokiej wiedzy na temat tego kraju. Wiedziałam co nieco o jego historii ze względu na studia bałkanistyczne. Zdawałam sobie też sprawę z tego, że jest to kraj górzysty, z przepięknym wybrzeżem, nadal jednak wybierany dość rzadko przez Polaków na wakacyjne wczasy.

Góry, góry, góry

Czarnogóra to bardzo młody kraj, będący w pełni niezależnym od 2006 roku. Jego stolicą od 1946 r. jest Podgorica (dawniej Titograd), która przejęła to miano po malutkim mieście Cetinje. Podgorica w wolnym tłumaczeniu oznacza Podgórze – nazwa związana jest oczywiście z lokalizacją stolicy, miasto otoczone jest górami. Górska tematyka i nazewnictwo są tu bardzo popularne, ponieważ kraj jest w większości górzysty. 60 procent kraju pokrywają góry powyżej 1000 m! Sama nazwa kraju Czarno-góra od weneckiego Montenegro, stanowi nawiązanie do ciemnych odbić gór, które niegdyś Wenecjanie widzieli w morzu. Według podań najsłynniejszymi i najwyraźniejszymi czarnymi górami, nawiązującymi do nazwy, jest pasmo górskie Lovćen, gdzie znajduje się mauzoleum czarnogórskiego władyki Piotra Piotrowicza II Njegosza. Masyw górski objęty jest obecnie ochroną parku narodowego. Wspomniane mauzoleum jest najwyżej położonym w Europie! I to nie jedyne naj-! Czarnogóra obfituje w takie perełki.

Fiord południa

Oprócz majestatycznych gór i pięknych plaż, Czarnogóra słynie też z pięknej Boki Kotorskiej, czyli Zatoki. Mawia się o niej nierzadko, że przypomina fiord. Jednak fizycznie to całkiem inne zjawisko – Zatoka Kotorska jest riasem rzeki Bokelj, która dawniej wiła się po wysokogórskim płaskowyżu Orjen. Rias więc stanowi zalane koryto dawnej rzeki, podczas gdy fiordy powstawały w wyniku pracy przemieszczających się powoli lodowców.

Naj-lista

Poza najwyżej położonym mauzoleum w Europie, którego sufit pokryty jest aż 18 kg złota (!), w Czarnogórze znajduje się:

• najgłębszy kanion w Europie, drugi najgłębszy na świecie, czyli kanion rzeki Tary. Jego długość wynosi 78 km, a głębokość sięga 1300 m. Niezwykle popularne są tutaj spływy pontonami (czyli raftingi) po rzece Tarze. Umożliwiają one obejrzenie kanionu, wraz z niezwykłą przyrodą, od wewnątrz. Nad kanionem, w okolicach miejscowości Žabljak, można skorzystać z przejazdu tyrolką, czyli zip-line,
• wspomniana miejscowość Žabljak to jedna z najwyżej położonych miejscowości na Półwyspie Bałkańskim. Na terenie gminy Žabljak zlokalizowany jest słynny most na Tarze – Most Đurđevića, który bardzo długo był najwyższym mostem samochodowym w Europie. Posiada pięć przęseł i jest zawieszony 170 m nad lustrem rzeki, 
• w Czarnogórze znajduje się też najwyżej położony europejski wiadukt kolejowy (Most na Maloj Rijeci), który jest częścią trasy kolejowej pomiędzy serbskim Belgradem a czarnogórskim Barem, uznawanej za najpiękniejszą trasę kolejową Europy, która była też jedną z najdroższych w wykonaniu tras kolejowych naszego kontynentu (na trasie jest 254 wiodących przez góry tuneli o łącznej długości 114 km oraz 435 wiaduktów), 
• największe bałkańskie jezioro – Jezioro Szkoderskie, także leży na terenie Czarnogóry. 2/3 jego powierzchni znajduje się na terenie opisywanego kraju, pozostałe 1/3 – w Albanii. Jezioro objęte jest ochroną parku narodowego, pokryte jest pięknymi liliami wodnymi, stanowi ostoję pelikanów. Na jeziorze jest około 50 wysp, na części z nich są stare monastyry i pozostałości twierdz,
• nieopodal stolicy kraju, Podgoricy, znajduje się największa europejska winnica mieszcząca się na obszarze jednego pola! Tak właśnie! Jednolita winnica, znajdująca się w całości na jednym terenie, czyli Plantaže. To stąd pochodzą najbardziej znane czarnogórskie wina: Krstač i Vranac, 
• jedyna sztuczna wyspa na Adriatyku to oczywiście czarnogórska Wyspa Matki Boskiej na Skale! To kolejny obiekt naj- Czarnogóry, który koniecznie trzeba odwiedzić i zapoznać się z jego ciekawą historią,
• Czarnogóra jest też miejscem z najbardziej ekskluzywnymi kurortami nad Adriatykiem: hotel na wyspie Sveti Stevan jest jednym z najdroższych w Europie, wyspa jest niemożliwa do zwiedzania w sezonie letnim, a wakacje spędzają tu tylko największe, najbogatsze gwiazdy. Najdroższymi marinami jachtowymi w Europie, pełnymi drogich hoteli, restauracji i butików słynnych projektantów są zaś Porto Montenegro oraz Porto Novi,
• to tu znajduje się jeden z trzech najstarszych lasów w Europie (obok polskiej Puszczy Białowieskiej i bośniackiej Perućicy) – Biogradska Gora
• faktem, który zaskakuje wiele osób jest to, że wśród różnorodnych kamienisto-żwirowych plaż, znajduje się także największa plaża piaszczysta tej części Europy! Velika Plaža w Ulcinju to aż 13 km piasku, 
• nieopodal miejscowości Bar (gdzie znajduje się niesamowite zabytkowe miasteczko Stari Bar), znajduje się najstarsze drzewo oliwne w Europie, którego wiek datuje się na ponad 2000 lat. To tzw. Stara Maslina (czyli dosłownie Stara Oliwka).

Rekordy historyczno-kulturowe

Wszystkie te miejsca można zobaczyć, odwiedzić, doświadczyć ich. Jeśli dla kogoś wspomnianych naj- jest za mało, to z Czarnogórą związanych jest jeszcze kilka rekordów historyczno-kulturowych!

• Czarnogóra to pierwszy europejski kraj, który wprowadził przewóz poczty samochodem, w miejsce dyliżansu (1903 rok),
• w 1494 roku w Cetinje założono oficjalnie pierwszą prawdziwą drukarnię, w której wydano pierwszą książkę w języku starocerkiewno-słowiańskim,
• miasteczko Crkvice położone w masywie górskim Orjen to miejsce, w którym notuje się największą liczbę opadów rocznie w Europie (średnio 5000 mm),
• w 1991 roku przyjęto w Žabljaku pierwszą na świecie Deklarację o państwie ekologicznym. Obecna konstytucja Czarnogóry określa kraj mianem „obywatelskiego, demokratycznego i ekologicznego”. Niestety w praktyce nie oznacza to absolutnie nic, jednak oficjalnie Czarnogóra to pierwsze ekologiczne państwo świata!

Mnóstwo, naprawdę mnóstwo pięknych i unikatowych faktów dotyczących Czarnogóry. Jest to o tyle niebywałe, że kraj ten jest naprawdę malutki. Dodatkowo przeważają tu tereny górskie, co bardzo utrudnia urbanizację i rozwój. Powierzchnia Czarnogóry wynosi 13 812 kilometrów kwadratowych, czyli jest około 23 razy mniejsza od powierzchni Polski! Jego liczba mieszkańców to trochę ponad 600 tysięcy osób, czyli ponad dwa razy mniej niż liczba mieszkańców samej Warszawy. W tak małym kraju znajduje się tyle unikatowych miejsc, piękne wybrzeże wraz z Zatoką Kotorską, przepiękne góry, jeziora i rzeki. Stworzono tu aż pięć parków narodowych: PN Lovćen, PN Jeziora Szkoderskiego, PN Durmitor, PN Góra Biogradska, PN Góry Przeklęte. Dwa obiekty wpisane są także na listę UNESCO: Przyrodniczy i Kulturowo-Historyczny Region Kotoru oraz PN Durmitor. 

Intrygująca Czarnogóra

Wszystko to sprawia, że Czarnogóra wydaje się niezwykle intrygująca. Kraj jest malutki, dzięki czemu podczas dwutygodniowych wakacji możliwe jest odwiedzenie wszystkich jego najważniejszych miejsc, jak i spędzenie kilku dni na plaży. Ludzie są tu gościnni i mili, a kuchnia smaczna. Oczywiście, Czarnogóra nie jest miejscem bez wad! Moje początki pracy w Czarnogórze utożsamiam z brakiem organizacji, nieszanowaniem moich próśb i ignorowaniem wielu postanowień, uznawanych przeze mnie za obowiązek. Robienie wszystkiego po swojemu przez czarnogórskich współpracowników. Jako że Czarnogóra nie jest w UE, dokonywanie jakichkolwiek spraw formalnych, wiąże się tu z ogromną papierologią – o tym też warto pamiętać! 

Mimo wszystko, Czarnogóra jest po prostu niezwykle piękna! Na tak małym terenie mamy wszystko: morze, jeziora i góry. W czasie przejściowym – wczesna wiosna i późna jesień – mawia się, że Czarnogóra to kraj, gdzie można kąpać się w morzu, po czym trzy godziny później jeździć na nartach po tutejszych ośnieżonych górach. To prawda! Są tu dwa ośrodki narciarskie: Žabljak i Kolašin. Turystyka zimowa nie jest tu jednak aż tak popularna. Letnia, z roku na rok, jest na coraz wyższym poziomie! Tutejsze wybrzeże jest różnorodne i każdy może w Montenegro odnaleźć coś dla siebie.