Praktycznie: waluta Czarnogóry

Walutą Czarnogóry jest euro. Planując podróż do tego kraju, warto już w Polsce udać się do kantoru i wjeżdżając do Czarnogóry mieć ze sobą odpowiednią walutę. Oczywiście, coraz popularniejsze są tu płatności bezgotówkowe – w wielu miejscach można płacić kartą (w marketach, większych restauracjach i knajpkach przy morzu, w aptekach; nie zapłacimy kartą na bazarkach, kupując lokalne owoce, warzywa czy alkohole, w małych sklepikach, niektórych lokalach działających tylko w sezonie).

Ważnym faktem jest to, że w Czarnogórze nie ma możliwości wymiany na euro polskich złotówek (generalnie, oficjalnie w Czarnogórze nie funkcjonują kantory).

A teraz trochę historii i ciekawostek…

W marcu zeszłego roku Czarnogóra obchodziła dwudziestolecie wprowadzenia euro jako swojej waluty. Pewnie zastanawia Was, jakim cudem kraj, który nie tylko nie jest w strefie euro, ale nie jest nawet członkiem Unii Europejskiej, od dwóch dekad obraca oficjalną walutą europejskiej wspólnoty.

Żeby to zrozumieć musimy cofnąć się do początku lat 90-tych, kiedy to rozpoczyna się rozpad Socjalistycznej Jugosławii. Poszczególne republiki  ogłaszają swoją niepodległość i tworzą niezależne państwa. Na skutek tego wybuchają konflikty zbrojne w Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie. Czarnogóra jednak nie decyduje się jeszcze na samodzielność. Pozostaje w unii z Serbią. W kwietniu 1992 roku państwa te tworzą Republiką Federalną Jugosławii, zwaną też często umownie Trzecią Jugosławią lub Nową Jugosławią (w latach 2003-2006 Serbią i Czarnogórą). Nowopowstałe państwo nie ma łatwego początku. Prowadzi dwie wojny w sąsiednich republikach, które musi jakoś finansować, a społeczność międzynarodowa dodatkowo nakłada na nie sankcje gospodarcze, uznając Serbię i Czarnogórę za agresora i obwinia za toczące się konflikty. Zamknięte granice, a co za tym idzie niedostateczny obrót towarów i dodrukowywanie pieniędzy na potrzeby armii powoduje ogromną inflację. Na banknotach pojawiają się miliardowe nominały, za które nic realnie nie można kupić, a o Trzeciej Jugosławii mówi się, że to państwo „biednych miliarderów”.

W 1994 roku Dragoslav Avramović, ówczesny prezes  Narodowego Banku Jugosławii podejmuje próbę uratowania upadającej gospodarki i wprowadza zmiany w kursie walut. Zaczyna obowiązywać nowy stosunek marki niemieckiej do dinara, który wynosił 1:1. Początkowo stan gospodarki ulega poprawie, ale w dłuższej perspektywie wojna i sankcje zatrzymują ten proces i nie pozwalają mu się w pełni rozwinąć

Pod koniec 1999 roku rząd Czarnogóry na czele z Milo Ɖukanoviciem decyduje się na krok, który ma ochronić interesy kraju. Wprowadzona zostaje podwójna waluta. Celem jest wzmocnienie systemu monetarnego (stabilna waluta) i uniezależnienie od Serbii. Dinary i marki zaczynają oficjalnie funkcjonować w obiegu jako dwie równorzędna waluty od listopada 1999 do stycznia 2001 roku. Wtedy to uznano, że na rynku jest już wystarczająca ilość marek i dinar może zostać wycofany z użytku. Istnieje również nieoficjalna wersja, według której marki do Czarnogóry zostały sprowadzone z Niemiec. Trzydzieści cztery tony miały przylecieć samolotami na lotnisko w Dubrovniku i stamtąd zostać przetransportowane w kartonach z bananami na terytorium Czarnogóry.

Euro zostało ogłoszone oficjalną walutą Czarnogóry w marcu 2002 roku. Umowa z komercyjnymi, niemieckimi bankami umożliwiła Czarnogórze wprowadzenie euro w momencie, kiedy zrobiło to dwunastu innych członków Unii Europejskiej. Dzięki uzyskaniu zgody od Europejskiego Banku Centralnego i Bundesbanku oraz neutralnego stosunku pozostałych Instytucji Unii Europejskiej proces ten przebiegł dosyć naturalnie. Przez kilka miesięcy w użytku pozostawały obydwie waluty, ale dosyć szybko euro wyparło marki. Czarnogórcy dzisiaj zadowoleni są z tego stanu rzeczy. Ale obecnie coraz częściej pojawia się pytanie co będzie z czarnogórską walutą, kiedy w końcu państwo zostanie oficjalnym członkiem Unii Europejskiej.